اگر در حوزه ساخت و ساز مشغول فعالیت باشید؛ احتمالا با انواع لوله پلی اتیلن آشنا هستید. این لوله‌ها کاربردهای متنوعی در ساخت و ساز دارند؛ که همگی به دلیل خواص بارز این ماده است. در واقع پلی اتیلن یکی از بهترین ترموپلاستیک‌های جهان بوده و کاربردهای متعددی دارد. به‌خصوص از این ماده در ساخت انواع لوله استفاده زیادی می‌شود. به عنوان مثال لوله‌های پلی اتیلن بهترین گزینه به عنوان لوله‌های مقاوم در برابر سرما و همچنین فشار هستند. از سویی اتصال لوله‌های پلی اتیلن به یک‌دیگر دارای روش‌های مختلفی است؛ که هریک با توجه به نوع لوله و کاربری آن انتخاب می‌شود. اصلی‌ترین روش اتصال این لوله‌ها جوش دادن به کمک اتو است. با این حال این لوله‌ها را می‌توان بدون جوش دادن نیز به یک‌دیگر متصل کرد. در این مقاله می‌خواهیم درباره لوله و اتصالات پلی اتیلن از جمله لوله پلیکا صحبت کرده و روش‌های اتصال لوله پلی اتیلن بدون اتو را شرح دهیم.
اتصال لوله پلی اتیلن بدون اتو
لوله‌های پلی اتیلن را می‌توان بدون اتو نیز به یک‌دیگر متصل کرد. در اغلب این روش‌ها مهمترین عامل اتصال ایجاد اصطکاک میان دو لوله و آب‌بندی آن از این طریق است. همچنین در هر روش اتصال دستورالعمل‌های مشخصی ارائه شده تا بتوانید از ثبات و استحکام اتصال لوله‌ها به یک‌دیگر مطمئن شوید.
همان‌طور که اشاره شد این لوله‌ها از مواد ترموپلاستیک ساخته شده‌اند. بنابراین استفاده از حرارت و فشار برای ایجاد اتصال بین آنها روشی متداول است. حتی در برخی شرایط با بالا بردن حرارت تا دمایی بالاتر از نقطه ذوب این لوله‌ها، می‌توان دو تکه لوله را به‌طور کامل به یک‌دیگر جوش داده و در عمل تبدیل به یک لوله واحد کرد. برای این کار استفاده از دستگاه‌های جوش حرارتی و همچنین دستگاه جوش الکتروفیوژن استفاده می‌شود. در مقابل روش‌های جوش دادن، روش‌هایی نیز برای اتصال مکانیکی لوله‌های پلی اتیلن وجود دارد. به این معنا که به کمک ابزارهایی خاص دو لوله را با یک‌دیگر چفت می‌کنند.
از سویی این روش‌ها هریک دارای مزایا و معایب خاص خود هستند. همچنین هر کدام از آنها ممکن است در شرایط خاصی انتخاب مناسب‌تری باشند. بنابراین انتخاب روش مناسب برای اتصال لوله پلی اتیلن بدون اتو به عوامل زیادی بستگی دارد. همچنین فارغ از انتخاب روش مناسب، استفاده از تجهیزات و مواد اولیه باکیفیت برای ایجاد اتصال و پیروی از استانداردها و الزامات ذکر شده برای اتصال لوله‌ها با یک‌دیگر از نکات مهم دیگری است که در این زمینه باید به آن توجه کافی شود.
شیوه‌های اتصال لوله پلی اتیلن بدون اتو
اتصال لوله‌های پلی اتیلن بدون استفاده از اتو به روش‌های مختلفی ممکن می‌شود که در ادامه این مقاله به‌طور دقیق‌تر به آنها پرداخته‌ایم. هریک از این روش‌ها ویژگی‌های خاص خود را دارند. با این حال معمولا در حالت بدون اتو، استفاده از اتصالات مکانیکی بهترین گزینه محسوب می‌شود. البته اتصال مکانیکی لوله پلی اتیلن نیز به‌خودی خود به چند شیوه مختلف قابل انجام است. شیوه‌هایی که هریک کاربرد و مزایای و محدودیت‌های ویژه‌ای دارند. همچنین هریک از آنها نیز ممکن است برای اجرا نیاز به ابزارهای ویژه خود داشته باشند. با این مقدمه در ادامه به بررسی هریک از روش‌ها با جزئیات بیشتر می‌پردازیم.
اتصالات مکانیکی
اتصالات مکانیکی از جمله روش‌های اتصال لوله پلی اتیلن بدون اتو هستند. این سبک اتصال را می‌توان در سه مدل اتصالات خاردار، اتصالات رزوه‌ای و پیچی و همچنین اتصالات فشاری تقسیم‌بندی کرد. انتخاب هریک از روش‌ها نیز بنا بر نوع لوله پلی اتیلن و کاربرد آن و البته ابزارهای موجود متفاوت است. در ادامه این سه سبک اتصال را بررسی خواهیم کرد.
اتصال لوله پلی اتیلن بدون اتو توسط اتصالات خاردار
اولین روش پیشنهاد استفاده از اتصالات خاردار است. در این روش ابتدا لوله پلی اتیلن را در طول‌های مورد نیاز برش می‌دهید. نکته مهم برای ایجاد اتصال مناسب، داشتن یک برش صاف و تمیز است. بعد از این مرحله گیره مخصوص لوله را وارد کرده و به سمت انتهای لوله حرکت دهید. در قدم بعدی باید اتصالات خاردار را به کمک روان‌کننده و آب آماده کنید. حالا با چرخاندن اتصالات روی لوله و فشار به انتهای لوله می‌توانید آن را به انتهای لوله وصل کنید. در قدم پایانی گیره اتصال را به سمت محل اتصال حرکت داده و تا جایی که انتهای لوله و اتصال به یک‌دیگر نزدیک شوند. حالا لوله دیگر متصل شده و تنها باید آن را محکم کنید. برای این کار پیچ گیره را به کمک ابزار مناسب آنقدر چرخانده تا اتصال به اندازه کافی محکم شود.
اتصال لوله پلی اتیلن بدون اتو توسط اتصالات رزوه‌ای و پیچی
دومین روش اتصال لوله پلی اتیل بدون اتو استفاده از اتصالات رزوه‌ای و پیچی است. البته از این روش معمولا در متصل کردن لوله‌های پلی اتیلن با قطر کم استفاده می‌شود. همچنین نیاز به داشتن ابزار رزوه‌کش در این سبک اتصال نیز موضوع مهمی است که باید به آن توجه کنید. از سویی توجه کنید که اتصالات رزوه‌ای را می‌توان هم به‌صورت دستی و هم ماشینی انجام داد. بنابراین باید در این زمینه به‌دقت به توصیه‌های سازنده توجه کرد. نوع رزوه لوله نیز در این اتصال باید به شکلی باشد که با اتصالات شما قابلیت تطبیق داشته باشد. به عنوان مثال در صورت بلندتر بودن رزوه لوله، جلوی اتصال باز مانده و لوله به‌درستی آب‌بندی نمی‌شود.
اتصال لوله پلی اتیلن بدون اتو توسط اتصالات فشاری
اتصالات فشاری گزینه دیگری برای اتصال بدون اتو در لوله‌های پلی اتیلن است. در این روش در درجه اول باید اتصال فشاری مناسب را بر اساس ابعاد و اندازه لوله پلی اتیلن خود انتخاب کنید. سپس برای نصب اتصال، مهره مرکزی آن را به کمک آچار قابل تنظیم نگه دارید. سپس شروع به چرخاندن آچار کنید. با انجام این کار مهره بیرونی کم شل شده و اجازه تنظیم لوله‌ها را به شما می‌دهد. در واقع می‌توانید با تکان دادن و فشار دادن لوله دارای اتصال شل شده، محل قرارگیری آن را تنظیم کنید. حالا زمان آن رسیده که پیچ قفل اتصال را در جهت عقربه‌های ساعت چرخانده تا در نهایت اتصال در جای خود محکم شود. با این شیوه، لوله پلی اتیلن بدون جوشکاری و اتو لوله، توسط مهره‌ها به اتصالات لازم و لوله‌های دیگر نصب می‌شود.
اتصال لوله پلی اتیلن بدون اتو توسط سرپیک شعله
در بخش قبلی به اتصالات غیر جوشی و بدون اتو برای لوله‌های پلی اتیلن پرداختیم. در ادامه به بررسی اتصالات جوشی، اما بدون اتوی این لوله‌ها می‌پردازیم. به عنوان اولین روش نیز به اتصال این لوله‌ها توسط سرپیک شعله می‌پردازیم. مهمترین موضوع این است که آموزش این روش را نمی‌توان تنها به شرح مراحل به‌صورت تئوری محدود کرد. به عبارت دیگر این روش نیاز به تجربه، مهارت و دقت عمل بسیار زیادی دارد. هرچند در تئوری کار ساده به‌نظر می‌رسد. در واقع تنها کافی است یک سر لوله پلی اتیلن را به کمک سرپیک شعله تا حدی گرم کرده که نرم و انعطاف‌پذیر شود. سپس سر لوله دیگر را درون آن قرار دهید. تجربه و مهارت در میزان گرم کردن در این زمینه و سرعت عمل و دقت در ایجاد اتصال در زمانی کم، مهمترین عامل موفقیت در این زمینه است.
اتصال لوله پلی اتیلن بدون اتو توسط جوش لب به لب
این روش نیز در کار ساخت و ساز متداول نیست. در واقع در شرایط بسیار محدودی جوش لب به لب دو لوله پلی اتیلن مورد نیاز خواهد بود. از سویی پیچیدگی این روش نیز موجب می‌شود تا کمتر کسی به سراغ آن برود. به‌طور خلاصه برای انجام این کار باید دو سر لوله را روی یک فلز داغ گذاشته تا به اندازه کافی گرم و سپس ذوب شوند. در نهایت دوسر ذوب شده را به هم چسبانده و در راستای لوله به سمت یک‌دیگر فشار دهید. این کار باید به شکلی انجام شود که لوله‌ها با یک‌دیگر کاملا چفت شده و هیچ درزی نداشته باشند.
به‌طور کلی برای اتصال لوله پلی اتیلن بدون اتو با لوله و اتصالات دیگر، ضمن آگاهی از روش‌های اجرای کار، باید توجه داشته باشید که همان ابتدا از استاندارد و باکیفیت بودن لوله‌ها و همچنین از استاندارد بودن تجهیزات لازم برای اتصال و مقاومت کافی آنها اطمینان حاصل کنید. در نهایت نحوه اتصال لوله و اتصالات مختلف به تناسب ویژگی‌های آنها کمی متفاوت است. مثلا در مورد لوله و اتصالات UPVC، لوله پلیکا و pvc که کاربردی‌ترین انواع در ساختمان‌ها هستند؛ اغلب از ابزارهای اتصال استفاده می‌شود. همچنین در بیشتر موارد صاحبان پروژه‌های ساختمانی، انجام این کارها را به پیمان‌کارانی باتجربه و دارای عملکرد اصولی و صحیح می‌سپارند.