پلی اتیلن از شناختهشدهترین مواد پلیمری است. این ماده از گاز اتیلن در فرآیند پلیمریزاسیون ساخته میشود. ویژگیهای پلی اتیلن برای تولید و ساختن مواد و ابزار صنعتی مختلف، قابلیت تنظیم و تغییر دارد. بدین صورت که امکان تغییر توسط کاتالیست و پلیمریزاسیون، درجه شاخهای و شبکهای شدن، میزان فشردگی، بلورینگی، چگالی، وزن مولکولی و توزیع وزن مولکولی آن وجود دارد. از این رو لولههای ساخته شده از جنس پلی اتیلن دارای ویژگیهای متنوعی هستند؛ و در پروژههای متفاوتی استفاده میشوند. از ساختمانسازی و انتقال فاضلاب تا برای مصارف صنعتی، کشاورزی و باغداری، از این نوع لولهها بسیار زیاد استفاده میشود. در حقیقت انواع سایز لوله های پلی اتیلن به عنوان انتخاب اول صاحبان پروژههای مختلف برای کاربردهای متفاوت هستند.
ویژگیهای لوله پلی اتیلن
لولههای پلی اتیلن ویژگیهای متنوعی دارند. از جمله ویژگیهای خاص این لولهها میتوان به مواردی مانند مقاومت بالای فیزیکی و شیمیایی، طول عمر بالای لوله، آببندی قوی، سهولت در نصب و اجرا، ایمنی بالا، خاصیت تغییر شکل، قیمت ارزان لوله و اتصالات و مقرونبهصرفه بودن آنها اشاره کرد. از آنجا که قیمت لوله پلی اتیلن بسیار مناسب و بهصرفه است؛
با توجه به مزایای گسترده دیگر آن، در خطوط وسیع لوله کشی و پروژههای بزرگ و متنوعی مورد استفاده قرار میگیرد. همچنین ماندگاری بالای این پایپها و سبکی آنها، با هزینههای کمتر حمل و نقل و نصب همراه است. انعطافپذیری لوله های پلی اتیلن و عدم زنگزدگی آنها هم مساله مهمی است. در عین حال لازم است که لوله و اتصالات پلی اتیلنی را علیرغم شباهت زیاد با لوله و اتصالات UPVC اشتباه نگیریم. چون به پلی اتیلنها اغلب ماده افزودنی اضافه نمیشود؛ ولی این موضوع درباره یو پی وی سیها صادق نیست. تنوع سایز لولههای پلی اتیلن با توجه به انعطافپذیری زیاد و شعاع مجاز خم شدن این لولهها، که به شکل میانگین 20 برابر قطر خارجي آنها است؛ خاصیت ویژهای است که برای کاربردهای زیرزمینی، کار با این لولهها را رایج و ساده میکند.
شعاع خمش این لوله، بخش قابل توجهی از مشکلات نصب را کاهش میدهد. تعداد اتصالات آنها کمتر و فرآیند نصب آنها سریعتر از لولههای چدنی و فولادی و سایر انواع است. لوله پلی اتیلن تفاوت اساسی در ضریب انبساط طولی با لولههای دیگری مانند لوله پلیکا یا pvc دارد؛ و انعطافپذیری و انبساط پذیری آن بیشتر است.
انواع لوله پلی اتیلن
این لولهها به دلیل دارا بودن مزایای بسیار زیاد و کاربرد گسترده در پروژهها، به عنوان محصولی ممتاز در جهان شناخته میشوند. تنوع سایز بندی لوله پلی اتیلن، این لولههای پلاستیکی را بسیار کاربردیتر کرده است؛ و در دو دسته تک جداره و دو جداره قرار داده میشوند. این لولهها برای مصارف متعددی به کار میروند.
لوله پلی اتیلن تک جداره
لولههای تک جداره با توجه به مزایای فوقالعاده آنها، با استقبال بینظیری مواجه شدهاند. لولههای تک جداره با اتصالات پلی اتیلنی هماهنگی دارند. موارد کاربرد این نوع از لولهها زیاد است. لوله تک جداره پلی اتیلن در شبکه توزیع و انتقال، کارهای کشاورزی، انتقال آب آشامیدنی، لوله کشی آب آشامیدنی و برای خطوط طولانی انتقال جریانهای سیالات و دفع و انتقال فاضلابهای صنعتی استفاده میشود.
لوله پلی اتیلن دو جداره
لوله دوجداره پلی اتیلنی هم در انواع مختلفی طراحی و ساخته میشود؛ و بدون شک محبوبترین نوع لولههای پلاستیکی به شمار میآیند. این لولهها بهدلیل تحمل بالای فشارهای خارجی به لوله، در پروژهها و صنایع مختلفی مورد استفاده قرار میگیرند. خاصیتهای رسوب ناپذیری، وزن بسیار سبک، مقاومت شیمیایی و عدم خوردگی و پوسیدگی در برابر انواع حلال در کنار سهولت نصب و اجرا و ماندگاری زیاد آنها و گوناگونی سایز بندی لولههای پلی اتیلن، باعث شده است که این لولهها در انواع پروژههای مختلف ساخت و ساز کاربرد داشته باشند.
سایز لوله های پلی اتیلن و کاربرد هریک از آنها
پلی اتیلن، مادهای ترموپلاستیک است که از پلیمریزاسیون اتیلن تولید میشود. سایز بندی لوله های پلی اتیلن حدودا از 2/1 تا 63 اینچ است. تغییرات اقلیمی، افزایش جمعیت، گرمایش زمین و در نتیجه نیاز انسان به آب و تغذیه، مدیریت صحیح آب را به امری ضروری تبدیل کرده است. در این راستا استفاده از انواع سایز لوله پلی اتیلن برای سیستمهای انتقال آب و فاضلاب، آبیاری بارانی و قطرهای بهجای روشهای سابق توصیه می شود.
تنوع و سایز بندی لوله های پلی اتیلن
قبل از هر چیز لازم است با چند اصطلاح رایج در اندازه گیری لوله پلی اتیلن آشنا شویم
- DN اندازه یک لوله و قطر داخلی آن را در میلیمتر نشان میدهد.
- NPS معادل غیرمتریکی است که در آن قطر بر حسب اینچ اندازهگیری میشود.
- NB اطلاعات مربوط به قطر داخلی لوله است؛ و OD اطلاعات مربوط به قطر خارجی است.
- SDR نسبت ابعاد استاندارد است که توسط سازندگان لوله برای ارزیابی ظرفیت و میزان تحمل فشار روی لوله استفاده میشود. هرچه SDR محاسبه شده بیشتر باشد؛ میزان فشار قابل تحمل توسط لوله پلی اتیلن کمتر است.
معرفی سایزهای لوله پلی اتیلن و کاربرد آنها
سایزهای لوله پلی اتیلن بر حسب میلیمتر و اینچ سنجیده میشود؛ و با توجه به تنوع زیادی که دارد، مختلف است. در ادامه به معرفی سایزهای لوله پلی اتیلن میپردازیم؛ و کاربرد هر یک را بررسی میکنیم:
- لوله پلی اتیلن 16 میلیمتری، از کوچکترین سایزهای لوله پلی اتیلن است؛ که در آبیاری قطرهای و اتصال قطره چکانی در مزارع و گلخانهها استفاده میشود.
- لوله پلی اتیلن 20 میلیمتری که لوله تکجداره است. این نوع هم در سیستم کشاورزی و آبیاری قطرهای کاربرد دارد.
- لوله های پلی اتیلن 25 میلیمتری که به دلیل مقاومت بالا، در باغها و انتقال سیالات کم حجم مورد استفاده قرار میگیرند.
- لوله پلی اتیلن 1 اینچی که در کشاورزی و انتقال سیالات استفاده میشود.
- لوله پلی اتیلن 40 میلیمتری نوع دیگری است که بیشتر در کشاورزی و انتقال آب استفاده میشود. این سایز لوله در کلافهای 100 و 150 متری تولید میشود.
- لوله پلی اتیلن 50 میلیمتری از لولههای پر مصرف کشاورزی برای سیستم آبیاری است.
- لوله پلی اتیلن 63 میلیمتری یا 2 اینچی از لولههای پر مصرف در صنعت و پروژههای مختلف است. این لولهها در شاخههای 6 متری تولید میشوند.
- لولههای پلی اتیلن 75 میلیمتری در صنایع آبرسانی استفاده میشوند. این لولهها در کلافهای 100 تا 150 متری موجود هستند.
- لوله پلی اتیلن 90 میلیمتری نوع دیگری است که در صنایع مختلف بهمنظور انتقال آب و گاز به کار میرود.
- لوله پلی اتیلن 110 میلیمتری، نوعی است که در کشاورزی و آبرسانی بیشترین کاربرد را دارد. این لوله از پلی اتیلنی با چگالی بالا تولید میشود.
- لوله پلی اتیلن ۱۲۵ میلیمتری برای انتقال سیالات با دبی متوسط بسیار مناسب است. لوله پلی اتیلن ۵ اینچی در فشار نامی ۵ تا ۲۵ بار و کلافهای ۱۰۰ تا ۱۵۰ متری تولید و عرضه میشوند.
- لوله 140 میلیمتری که کاربرد آن برای انتقال سیالات متوسط است؛ و در شاخههای 6 و 12 متری تولید میشود.
- لوله پلی اتیلن 160 میلیمتری که برای انتقال سیالات مایع استفاده میشود.
- لوله پلی اتیلن 180 میلیمتری نوعی دیگر است که از کممصرفترین سایزهای لوله پلی اتیلن است. این لولهها در شاخههای 6 و 12 متری تولید میشوند.
- لوله پلی اتیلن 280 میلیمتری یا 11 اینچی نوعی است که به درخواست مشتری و بسته به نوع مصرف آن، برای فشارهای 5 تا 25 اتمسفری تولید میشود. لوله 11 اینچی پلی اتیلن، بسیار کم مصرف است.
- لوله پلی اتیلن 315 میلیمتری یا 12 اینچی برای انتقال سیالات استفاده میشود. برای تحمل فشار 5 تا 25 اتمسفری مصرف دارد. این لولهها در شاخههایی با طول 6 و 12 متری تولید و عرضه میشوند.
- لوله پلی اتیلن 500 میلیمتری یا 20 اینچی که بسیار پر مصرف است؛ و برای انتقال آب و مایعات غیر اسیدی به کار میرود. این لوله در شاخههای 6 و 12 متری تولید میشود.
- لوله پلی اتیلن 630 میلیمتری و یا 24 اینچی نوعی است که به عنوان بزرگترین لوله پلیاتیلن با کاربرد در آبرسانی و انتقال سیالات شناخته و استفاده میشود. این لوله برای انتقال آب و سایر سیالات در حجم بالا و زیر زمین استفاده میشود. این لوله با طول 12 متر و تحمل فشار زیاد تولید و عرضه میشود.
ویژگی ها و جنس خاص لوله های پلی اتیلن، خصوصا مسئله تنوع سایز بندی لوله پلی اتیلن، به جز اینکه آنها را بسیار کاربردی کرده است؛ برای کارخانههای مختلف دیگری نیز مشوق تولید سایزهای متفاوت از آن شده است؛ که بر اساس سفارش و برای کارهای مختلف ساخت و ساز صورت میگیرد.