لوله‌ها از جمله تجهیزاتی هستند که بر اساس فاکتورهای مختلفی همچون جنس، سایز، ضخامت، کاربرد و … دسته‌بندی می‌شوند. از نظر نحوه تولید نیز به دو دسته اصلی لوله‌های مانیسمان (بدون درز) و لوله‌های درزدار تقسیم می‌شوند. هرکدام از این لوله‌ها می‌توانند مزیت‌ها، معایب و کاربردهای متعددی داشته باشند و در پروژه‌های مختلفی مورد استفاده قرار بگیرند. لوله های درزدار با درز طولی در اصل از صفحات فلزی و فولادی و با استفاده از فرآیند جوشکاری تولید می‌شوند و معمولاً برای انتقال مایعات و سیالات مختلف به کار می‌روند. در ادامه مطلب به بررسی لوله های درزدار با درز طولی و کاربردهای آن پرداخته می‌شود.
لوله های درزدار با درز طولی چیست؟
لوله‌های درزدار یا درزجوش (welded pipe) در حقیقت نوعی از لوله‌های فولادی و فلزی هستند که از ورقه‌های فولادی تولید شده که به شکل لوله فرم داده شده و محل اتصال آن‌ها جوش داده می‌شود. این لوله‌ها برخلاف لوله مانیسمان ممکن است در سطح داخلی دارای ناهمواری‌های جزئی باشند اما از ساختار قوی و محکم و همچنین قابلیت تحمل فشار بالاتری برخوردارند و می‌توانند برای انتقال سیالات مختلف، مایعات و گازها استفاده شوند.
اتصال دو لبه لوله‌های درزدار می‌تواند به دو روش مقاومت الکتریکی (ERW) و ذوب الکتریکی (EFW) انجام شود. در حقیقت جریان الکتریکی با فرکانس بالا بین دو لبه مستطیل فولادی اعمال شده و سبب خواهد شد که دو لبه ذوب شده و به خوبی به یکدیگر بچسبند. تکنیک تولید این لوله‌ها در سال‌های اخیر تغییرات زیادی داشته و پیشرفت کرده است و مهم‌ترین تغییر در تولید این لوله‌ها جایگزینی جریان‌های فرکانس بالا برای جوش دادن دو لبه لوله است. قبل از دهه 1970 میلادی برای ساخت این نوع لوله از جریان‌هایی با فرکانس کم استفاده می‌شد که درزهای ساخته‌شده با این جریان بسیار ضعیف و مستعد خوردگی بودند.
ویژگی‌های لوله درزدار
به صورت کلی فرآیند جوش در لوله‌های درزدار به سه شیوه انجام می‌شود. در روش اول جوش در قطر خارجی لوله قرار می‌گیرد. در روش دوم جوش در قطر داخلی به کار می‌رود و در روش سوم جوش همزمان در قطر داخلی و خارجی به کار می‌رود و از مزیت‌های بیشتری برخوردار است. از مهم‌ترین ویژگی‌های لوله‌های درزجوش می‌توان به موارد زیر اشاره داشت:
- برخورداری از قابلیت جوش‌پذیری بالا
- این لوله‌ها می‌توانند مقاومت بالایی در برابر فشار، تنش و ضربات مختلف داشته باشند
- میزان تاب خوردگی و انحنا در این لوله‌ها کمتر از لوله‌های مانیسمان است
- تنوع بالایی از نظر نحوه تولید، سایز و اندازه، ضخامت و کاربردها دارند.
- قبل از تولید نهایی می‌توان سطح داخلی لوله‌های درزدار را بررسی کرد که این امکان بدون وجود درز مقدور نیست.
- لوله‌های درزدار معمولاً نسبت به لوله‌های بدون درز مقرون‌به‌صرفه تر هستند.
- تولید این لوله‌ها راحت‌تر از لوله‌های مانیسمان است.
- تعمیر و نگهداری این لوله‌ها راحت‌تر است
مهم‌ترین کاربردهای لوله های درزدار با درز طولی
به صورت کلی لوله‌های درزدار انواع مختلفی همچون لوله‌های مارپیچی، لوله‌های عادی، لوله‌های داربستی و … دارند و هرکدام می‌توانند به واسطه ویژگی‌ها و قابلیت‌های منحصربه‌فرد خود کاربردهای متعددی داشته باشند. لوله های درزدار با درز طولی می‌توانند کاربردهای صنعتی متعددی داشته باشند که مهم‌ترین آن‌ها شامل موارد زیر هستند:
استفاده در صنعت نفت و گاز
این لوله‌ها از استحکام و مقاومت بالایی برخوردار هستند و می‌توانند برای انتقال مایعات و سیالات مختلفی همچون نفت خام، گاز طبیعی و سایر محصولات نفتی دیگر استفاده شوند. در حقیقت این لوله‌ها می‌توانند عملکرد مناسبی در انتقال مواد سوختی مختلفی داشته باشند و بسیار کاربردی‌تر از لوله‌های مانیسمان خواهند بود.
صنعت آب و فاضلاب
یکی دیگر از مهم‌ترین کاربردهای لوله‌های درزجوش استفاده در صنعت آب و فاضلاب است. این لوله‌ها می‌توانند برای تأمین آب شرب، آب کشاورزی، فاضلاب و صنایع آبیاری مورد استفاده قرار بگیرند. این لوله‌ها حتی در صنعت کشاورزی می‌توانند در مقیاس‌های مختلف استفاده شده و برای انتقال آب به کار گرفته شوند.
صنایع ساختمانی و ساخت و ساز
همانطور که گفته شد لوله‌های درز جوش می‌توانند از نظر سایز، ضخامت و ابعاد تنوع بالایی داشته باشند به همین دلیل می‌توان از آن‌ها در صنعت ساختمان‌سازی استفاده‌های متعددی داشت. هرچند که امروزه در صنعت ساخت و ساز بیشتر از لوله و اتصالات پلیمری استفاده می‌شود اما لوله های درزدار با درز طولی نیز می‌توانند برای انتقال آب سرد و گرم، گازهای سوختی، سیستم‌های گرمایشی و سرمایشی و همچنین در ساختارهای ساختمانی مورد استفاده قرار بگیرند.
صنایع پتروشیمی
یکی دیگر از مهم‌ترین کاربردهای لوله های درزدار با درز طولی استفاده در صنایع پتروشیمی است. این لوله‌ها به دلیل ماندگاری بالا و مقاومت خوب در برابر شرایط محیطی می‌توانند برای انتقال انواع مواد اولیه، محصولات پایانی و مواد میانی استفاده شوند.
علاوه بر موارد گفته شد، لوله های درزدار با درز طولی می‌توانند کاربردهای دیگری در صنایع معدن و تونل سازی، صنعت کشتی‌سازی، تولید قطعات صنعتی، صنایع ماشین‌سازی (شاسی و جک) ، ساخت پروفیل‌های قوطی، ساخت حصار و حفاظ و داربست و … داشته باشند. در مقاله دیگری تحت عنوان تفاوت لوله درزدار و بدون درز به بررسی مهم‌ترین تفاوت‌های این لوله‌ها پرداخته شده که می‌تواند اطلاعات کاملی در اختیار خواننده قرار بدهد.
مشخصات فنی لوله درزدار و قیمت آن
لوله‌های درزدار دارای مشخصات فنی مشخصی بوده و بر اساس قواعد ویژه‌ای تولید می‌شوند. این لوله‌ها بر اساس استانداردهای ASME 36.10 و ASME 36.19 تولید شده و سنجش اتصالات لوله درزدار بر اساس استاندارد ASME B16.25 انجام خواهد شد. همچنین برند لوله‌های درزدار با استاندارد ASME B16.49 به نمایش درمی‌آید. قیمت این لوله‌ها نیز می‌تواند تحت تأثیر فاکتورهای مختلفی همچون جنس آلیاژ و فولاد، سایز و ابعاد لوله، ضخامت و وزن، استانداردهای تولید، برند و شرکت تولید کننده، نوسانات ارزی و قیمت جهانی فولاد، میزان عرضه و تقاضا و … باشد.
جمع‌بندی نهایی
لوله های درزدار با درز طولی از جمله انواع لوله‌های فولادی هستند که به روش‌های مقاومت الکتریکی (ERW) و ذوب الکتریکی (EFW) تولید شده و به واسطه ویژگی‌هایی همچون ماندگاری و مقاومت بالا، قیمت مناسب، جوش‌پذیری بالا، کاربردهای متعدد و … می‌توانند در صنایع مختلفی همچون آب و فاضلاب، نفت و گاز، پتروشیمی، کشاورزی و … کاربردهای متعددی داشته باشند.