انواع اتصالات در صنایع بسیار ضروری هستند. در واقع از اتصالات به‌منظور تبدیل و تغییر اندازه، تغییر مسیر، انشعاب گرفتن از لوله‌ها، وصل کردن آن‌ها به هم یا حتی دستگاه‌های دیگر استفاده می‌شود. اتصالات که در صنایع استفاده می‌شوند، باید توانایی تحمل شرایط فشاری مختلف را داشته باشند، به همین دلیل در این مکان‌ها اتصالات فشار قوی در اولویت قرار دارند. این نوع اتصالات دارای انواع مختلفی هستند و ویژگی‌های خاصی دارند. در این مقاله از لوله آنلاین به‌صورت کامل به این نوع اتصالات پرداخته شده است تا شما هم بتوانید با آن‌ها آشنا شوید؛ پس تا پایان این مقاله همراه ما باشید.
اتصالات فشار قوی چیست؟
اتصالات فشار قوی به مجموعه‌ای از اتصالات مهندسی گفته می‌شود که تحت‌فشارهای بالای کار می‌کنند. این نوع اتصالات در سیستم‌های مختلفی مانند لوله‌کشی، توربین‌ها، دیگ‌ها و سایر بخش‌های صنعتی استفاده می‌شود. معمولاً مواد استفاده شده در این اتصالات، فولاد، استنلیس استیل یا آلیاژهای مقاوم دیگر است که در مقابل دما و فشار بسیار مقاوم هستند. این نوع اتصالات باید به‌صورت صحیح طراحی و نصب شوند تا توانایی تحمل فشار و شرایط محیطی مختلف را داشته باشند.
انواع اتصالات فشار قوی از نظر جنس و مواد اولیه
اتصالات فشار قوی بر اساس معیارهای مختلفی دسته‌بندی می‌شوند. یکی از این تقسیم‌بندی، دسته‌بندی آن‌ها بر اساس جنس و مواد اولیه است. در این حالت اتصالات را به سه نوع فولادی دنده‌ای، فولادی ساکت و فولادی گالوانیزه تقسیم می‌کنند. در ادامه هر سه نوع به‌صورت مختصر بررسی شده‌اند.
اتصال فشار قوی فولادی دنده ای
اتصالات فولادی دنده‌ای جهت اتصال لوله‌های فلزی و شیرآلات به همدیگر استفاده می‌شود و در بیشتر موارد اتصال آن‌ها به‌صورت رزوه‌ای است. این نوع اتصالات به دلیل داشتن ضخامت زیاد، توانایی تحمل فشارهای بالا را دارند. بر حسب فشاری که این لوله‌ها تحمل می‌کنند آن‌ها را به سه رده یعنی 2000، 3000 و 6000 تقسیم خواهند کرد.
اتصال فشار قوی فولادی ساکت
اتصالات فولادی ساکت که آن‌ها را با نام اتصالات فشار قوی جوشی می‌شناسند، دارای یک قسمت تورفتگی هستند. برای اتصال آن، لوله وارد فضای تورفتگی می‌شود و سپس به کمک جوشکاری فضای دورتادور آن را به‌صورت کامل مستحکم می‌کنند. البته باید گفت ساکت آن‌ها نسبت به انواع رزوه‌ای مشکل‌تر و تخصصی‌تر است. برای اینکه اتصال بتواند فشار بالایی را تحمل کند به جوشکاری بسیار دقیقی نیاز دارد. این نوع اتصال هم بر اساس کلاس فشار آن‌ها دسته‌بندی می‌شود که براین‌اساس آن را به دو دسته 3000 و 6000 تقسیم می‌کنند.
اتصال فشار قوی فولادی گالوانیزه
اتصال فشار قوی فولادی گالوانیزه اتصالاتی هستند که از فولاد طراحی شده‌اند و سپس پوششی از گالوانیزه روی آن قرار می‌گیرد. در واقع پوشش گالوانیزه برای محافظت از آن در برابر زنگ‌زدگی استفاده می‌شود. کاربرد این نوع اتصال، در کاربردهایی که به شرایط محیطی خاصی نیاز است، استفاده می‌شود. برای مثال این اتصالات در محیط‌های مرطوب، صنایع دریایی و… کاربرد بیشتری دارد.
مطالعه بیشتر: آشنایی با انواع اتصالات گالوانیزه
انواع اتصالات فشار قوی فولادی بر اساس کاربرد
دسته‌بندی دیگری که برای اتصالات فشار قوی فولادی وجود دارد، تقسیم آن بر اساس کاربرد است. در این حالت اتصالات به چندین نوع مختلف تقسیم می‌شود که در ادامه به‌صورت مختصر به آن‌ها اشاره کرده‌ایم.
مغزی فشار قوی
مغزی فشار قوی یکی از کاربردی‌ترین اتصالات است که باعث ارتباط بین دو اتصال ماده می‌شود. در واقع مغزی قطعه کوچکی از یک لوله است که در وسط آن یک قطعه آهن ریخته‌شده قرار دارد. از این نوع اتصال فشار قوی در صنایع مختلفی مانند آب، گاز و… استفاده می‌شود. مغزی فشار قوی به‌صورت تلفیقی با انواع مختلف بوشن، مهره و ماسوره، زانویی، اتصالات پلیمری و… کاربرد دارد.
نیپل فشار قوی
نیپل هم جزء اتصالات فشار قوی است که امکان اتصال دو لوله ماده را در خطوط لوله‌کشی فراهم می‌کند. معمولاً این نوع اتصال را از یک لوله مانیسمان یا همان لوله بدون درز می‌سازند، در نتیجه می‌تواند گفت که مقاومت بسیار خوبی دارد. نوع خاصی از نیپل، نیپل فولادی فشار قوی ساکت است که نسبت به انواع دنده‌ای قطر کمتری دارد. این نوع نیپل باتوجه‌به خصوصیات خاصی که دارد در صنایعی مانند گاز، آب و… استفاده خواهد شد.
سوک ولت فشار قوی
سوک ولت «Sock Weld» یا گلوی فشار قوی از جمله اتصال‌های فشار قوی است که معمولاً از آن برای اتصال لوله‌ها به تجهیزاتی مانند توربین‌ها، دیگ‌ها، شیرآلات به کمک فرایند جوشکاری استفاده می‌شود. سوک ولت فشار قوی باعث می‌شود لوله درون گلوی تجهیزات قرار گیرد و سپس به کمک جوشکاری ایدئال به هم وصل شوند. این نوع اتصالات برای شرایط فشار و دمای مناسب هستند.
مهره ماسوره فشار قوی
مهره ماسوره فشار قوی، یک نوع اتصال فشار قوی دنده‌ای است که برای وصل کردن و جداکردن قطعات سیستم پایپینگ استفاده خواهد شد. این اتصال به‌صورت معمول از جنس فولاد کربنی یا فولاد ضدزنگ با کیفیت بالا ساخته می‌شود. در واقع جنس آن‌ها باید توانایی تحمل‌کردن فشارهای بالا را داشته باشد تا در یک سیستم به‌درستی کار کند.
بوشن فشار قوی
بوشن فشار قوی هم مانند فلنج در سیستم‌های پایپینگ با هدف وصل کردن لوله‌ها به یکدیگر کاربرد دارد. این اتصالات بیشتر برای لوله‌های با قطر کمتر از 2 اینچ استفاده می‌شود. البته کاربرد این محصول در مخزن‌ها و ابزاردقیق‌ها اهمیت زیادی دارد.
مطالعه بیشتر: فلنج چیست و چه کاربردی دارد؟
زانو فشار قوی
یکی دیگر از اتصالات پرکاربرد، زانو فشار قوی است. این قطعه به دلیل رزوه یا همان دنده‌هایی که دارد باعث اتصال لوله‌های فلزی و شیرآلات مختلف به یکدیگر می‌شود. دوام بسیار بالا، مقاومت در برابر دما، حرارت و فشار زیاد، طول عمر مفید، مقاوم در برابر پوسیدگی و… از جمله ویژگی‌های زانوی فشار قوی است.
چپقی فشار قوی
چپقی فشار قوی دارای دو سر نر و ماده است که برای انتقال سیال و تغییر مسیر آن‌ها استفاده می‌شود. معمولاً این قطعه از جنس فولاد ساخته می‌شود و جزء اتصالات نوع فولادی به شمار می‌آید. چپقی هم در صنایع مختلف مانند نفت، گاز، پتروشیمی و برخی صنایع دیگر کاربرد دارد.
تردولت فشار قوی
برای ایجاد یک اتصال قوی در جاهایی که به گرفتن انشعاب از لوله اصلی یا وصل کردن تجهیزات کنترلی به لوله اصلی نیاز است، از تردولت فشار قوی استفاده می‌شود. مزیت اصلی این اتصال مقاوم‌بودن در برابر فشارهای بالا و همچنین توانایی بالا در مقابل شوک و لرزش است. این قطعه دارای یک بدنه استوانه‌ای‌شکل است.
تبدیل فشار قوی
تبدیل فشار قوی برای تغییر زاویه لوله‌های انشعابی در اتصالات مورداستفاده قرار می‌گیرد. در واقع این تبدیل می‌تواند یک ارتباط نامساوی بر سر راه لوله‌های متصل را ایجاد می‌کند. تبدیل فشار قوی در صنایع مختلفی آب، گاز و… کاربرد دارد.
سه راه فشار قوی
سه‌راهی فشار قوی برای انشعاب‌گیری در صنایع مختلف استفاده می‌شود. این محصول بر خلاف سه‌راهی ساکت ولد به جوشکاری نیازی ندارد و حتی می‌تواند قابلیت باز و بسته‌شدن داشته باشد. این قطعه هم در صنایع مختلف کاربردهای زیادی دارد، به همین دلیل در ابعاد مختلفی ساخته می‌شوند.
جنس و ابعاد اتصالات فشار قوی
معمولاً برای انتقال سیالات در اتصال‌های فشار قوی از جنس‌های مختلفی باتوجه‌به کاربرد موردنیاز استفاده می‌شود. ابعاد و اندازه‌هایی که برای این نوع اتصالات در نظر می‌گیرند شامل سایزهای 1، 1.4، 1.8، 3.8 و 9.16 اینچ است.
خرید اتصالات چدنی از لوله آنلاین
ویژگی استفاده از اتصالات فشار قوی
دو ویژگی وجود دارند که در زمان استفاده از اتصالات فشار قوی بسیار اهمیت دارند. این دو ویژگی شامل سیکل فشار و سیکل حرارت هستند.
سیکل فشار
این ویژگی اتصالات فشار قوی باید در صنایعی مانند نفت و گاز به طور دقیق بررسی شود. چون این سیالات فشار سیکل و متناوبی را به اتصالات موجود در صنعت وارد می‌کنند.
سیکل حرارت
در زمان جابه‌جایی سیالاتی مانند نفت و گاز، درجه حرارت به‌صورت متناوب تغییر می‌کند؛ پس سیکل حرارت هم باید بررسی شود.
خصوصیات فنی اتصالات فشار قوی
اتصالات فشار قوی دارای خصوصیات فنی بسیار زیادی هستند. این نوع اتصال‌ها در اکثر موارد به‌صورت مخروطی یا رشته‌ای تولید می‌شوند تا به‌واسطه این طراحی مقاومت بیشتری در هنگام عبور سیال داشته باشند. همان گونه که بیان شد، به دلیل سیکل حرارتی، بررسی دما بسیار مهم است. بازه دمایی این نوع اتصالات از منفی 252 تا مثبت 649 درجه سانتی‌گراد متغیر است. بر اساس آنچه که انواع ابزار اندازه گیری فشار نشان داده است، این اتصالات می‌تواند تا فشاری برابر 150 هزار پوند بر اینچ مربع را تحمل خواهند کرد.
کاربرد اتصالات فشار قوی در صنایع مختلف
اتصالات فشار قوی در صنایع مختلف کاربردهای بسیار زیادی دارند. در صنایع مختلف به‌ویژه نفت و گاز برای انتقال مواد باید از اتصال با فشار قوی استفاده کرد. چراکه انتقال سیال با فشار بسیار زیاد انجام می‌شود؛ در نتیجه به اتصالاتی قوی نیاز است. همچنین در اثر حرکت یک سیال با فشار بسیار بالا، دمای آن هم بالا می‌رود؛ پس می‌توان گفت که این نوع اتصالات باید در برابر حرارت هم مقاومت خوبی داشته باشند. از جمله کاربردهای این نوع اتصال می‌توان به صنایع زیر اشاره کرد:
- نفت و گاز
- آب و فاضلاب
- صنایع غذایی
- پتروشیمی
- پلاستیک
- دارویی
جمع‌بندی
اتصالات فشار قوی در صنایع از اهمیت زیادی برخوردار هستند. در واقع این اتصالات در کنار تجهیزات، لوله‌ها و … نقش بسیار مهمی در ایجاد شبکه‌های انتقال مواد و سیالات دارند. برای مثال در صنایع نفت و گاز به اتصالات مطمئن و قوی نیاز است تا تحمل فشارهای بسیار بالا را داشته باشد. در این مقاله به‌صورت کامل به بررسی این نوع اتصال پرداخته شد.