مهم‌ترین مزیت عایق‌کاری لوله و اتصالات ساختمان، جلوگیری از هدر رفتن انرژی و کاهش مصرف سوخت و همچنین پیشگیری از یخ زدن آب در لوله‌ها در فصول سرد است. بنابراین آشنایی با نحوه عایق کاری لوله با پشم شیشه که یکی از روش‌های بسیار عالی برای رسیدن به این اهداف است؛ برای همه صاحب‌خانه‌ها ضروری است. حتی اگر مطمئن باشید که سیستم لوله‌کشی با استفاده از محصولات بسیار مقاوم مثل لوله 5 لایه اجرا شده است. با عایق کردن مسیر عبور آب می‌توانید مصرف انرژی را در ساختمان بهینه کرده و به بهترین شکل ممکن از یخ زدن آب در لوله و اتصالات که یکی از شایع‌ترین دلایل ترکیدگی لوله و نشتی آب در زمستان است پیشگیری کنید.
مزیت‌های عایق کاری برای انواع لوله
عایق‌کاری برای هر جنس لوله، یک مزیت خاص دارد. به عنوان مثال لوله‌هایی که دارای روکش گالوانیزه هستند؛ معمولا بر اثر اختلاف دمای آب و محیط بیرون و پدیده معیان، در معرض رطوبت زیادی قرار می‌گیرند. این رطوبت می‌تواند موجب خوردگی لوله شود. هر چند که هدف از گالوانیزاسیون، مقاوم‌سازی لوله در برابر خوردگی است؛ اما باز هم ممکن است این حجم از رطوبت به مرور زمان بدنه لوله را دچار خوردگی کند. بهترین ماده برای عایق‌بندی لوله‌ها هم پشم شیشه است. این ماده بالاترین سطح ایمنی را دارد و به شکل کامل می‌تواند هم لوله‌های سرد و هم لوله‌های گرم ساختمان را از تماس با عوامل محیطی دور نگه دارد. گاهی حتی از این الیاف برای عایق‌کاری تاسیسات موتورخانه و منبع آب داخل آن نیز استفاده می‌شود. بنابراین اگر شما هم در حال آماده‌سازی ساختمان برای فصل سرد هستید و یکی از اهداف‌تان کاهش میزان مصرف گاز است؛ توصیه می‌کنیم تا انتهای این مقاله که در آن نحوه عایق کاری لوله با پشم شیشه را توضیح داده‌ایم با ما همراه شوید.
چند نکته کلیدی در مورد عایق کاری لوله با پشم شیشه
قبل از شروع آموزش نحوه عایق کاری لوله با پشم شیشه، بهتر است چند نکته مهم را در مورد این روند توضیح دهیم. اول اینکه، عایق‌بندی باعث صرفه‌جویی در هزینه سوخت و زمان می‌شود و با محافظت از بدنه لوله‌ها، از ایجاد خسارات جدی مانند ترکیدگی پیشگیری می‌کند. ضمن اینکه با پوشاندن لوله‌ها توسط الیاف پشم شیشه، دمای آبی که درون‌شان جریان دارد حفظ شده و با همان دمایی که انتظار دارید از شیرآلات ساختمان خارج می‌شود. بنابراین بعد از عایق‌بندی لوله و اتصالات دیگر در فصول سرد وقتی شیر آب را باز می‌کنید نیازی نیست چند دقیقه صبر کنید تا آب به دمای مورد نظرتان برسد. با این حساب می‌توان گفت که عایق‌بندی مناسب، برای جلوگیری از اتلاف حرارت و حفظ راندمان سیستم گرمایشی ساختمان بسیار ضروری است. پشم شیشه یکی از بهترین و به صرفه‌ترین مواد برای عایق‌بندی انواع لوله حتی لوله پلیکا محسوب می‌شود.
منظور از عایق‌کاری لوله چیست و چه مزایایی دارد؟
عایق‌بندی به طور کلی به معنی پوشاندن دیواره بیرونی لوله‌ها و اتصالات ساختمان با استفاده از موادی است که با جلوگیری از تبادل گرما بین سیال داخل لوله و محیط بیرون، از اتلاف انرژی تا حدود زیادی جلوگیری می‌کند. بنابراین می‌توان گفت که مهم‌ترین هدف از عایق‌بندی لوله، جلوگیری از هدر رفتن گرمای آب و در نتیجه کاهش قبض گاز است. البته از آنجایی که دمای آب درون لوله با این کار حفظ می‌شود؛ در مصرف آب نیز تا حدود زیادی صرفه‌جویی خواهد شد. همانطور که اشاره شد؛ الیاف پشم شیشه بهترین متریال برای عایق‌بندی لوله‌ها و تاسیسات موتورخانه در ساختمان‌های مسکونی و اماکن صنعتی است.
یکی از مهم‌ترین مزایایی که این الیاف دارد؛ جلوگیری از ایجاد معیان در دیواره خارجی لوله است. به این ترتیب میزان رطوبت در این قسمت به شدت کاهش پیدا کرده و خوردگی ناشی از آن نیز به حداقل می‌رسد. در بیشتر مواقع عبور آب از دورن لوله‌ها با ارتعاش و صدا همراه است. پشم شیشه می‌تواند حتی این صداها و حرکات آزاردهنده را نیز کم کند. یکی دیگر از مزایای عایق‌کاری لوله‌های آب گرم، جلوگیری از سوختگی است. آب گرم به خصوص اگر در لوله‌های فلزی جریان داشته باشد؛ در صورت تماس، پوست را با سوختگی مواجه می‌کند. پشم شیشه با به حداقل رساندن انتقال حرارت، لایه‌ای محافظ روی سطح لوله ایجاد کرده و در صورت تماس پوست با لوله، احتمال اینگونه آسیب‌ها را نیز کاهش می‌دهد.
آشنایی با مهم‌ترین ویژگی‌های عایق پشم شیشه
الیاف پشم شیشه را می‌توانید در طول‌های 90 تا 120 سانتی‌متر با ضخامت‌های مختلف از 2 تا 4 سانتی‌متر در بازار پیدا کنید. علاوه بر مزایایی که در بخش قبلی به آنها اشاره کردیم؛ این الیاف مقاومت خوبی در برابر حرارت بالا و حتی آتش دارند و می‌توانند به راحتی محدوده دمایی منفی 250 درجه تا 800 درجه سانتیگراد را تحمل کنند. نقطه ذوب عایق‌های پشم شیشه حدود 1200 درجه سانتیگراد است. عایق پشم شیشه از بوروسیلیکات تشکیل شده و به همین خاطر بافت منسجمی دارد. یکی از مزایای اصلی این عایق، سازگاری آن با محیط زیست است. تمامی مواد تشکیل‌دهنده پشم شیشه قابل بازیافت بوده و به همین خاطر جزء محصولات دوستدار محیط زیست محسوب می‌شود.
پشم شیشه در مقایسه با سایر عایق‌ها از قیمت مناسب‌تری برخوردار است و برای عایق‌کاری قسمت‌هایی که ابعاد بزرگی دارند مقرون‌به‌صرفه‌ترین گزینه محسوب می‌شود. از آنجایی که نقطه ذوب پشم شیشه بالاست و تحمل زیادی در برابر حرارت دارد؛ همزمان می‌تواند از لوله‌ها در برابر حریق نیز تا حدود زیادی محافظت کند. با این وجود، اطلاع از نحوه عایق کاری لوله با پشم شیشه و رعایت نکات اصولی در زمان اجرای آن، روی کیفیت مزایای که حاصل می‌شود تاثیر مستقیم دارد.
کاربردهای مهم عایق پشم شیشه
مهم‌ترین کاربردهای این عایق عبارتند از:
- عایق‌کاری هر نوع ماده‌ای در برابر حرارت و صوت
- عایق‌کاری لوله‌های آب گرم، سیستم‌های سرمایش و گرمایش ساختمان
- عایق‌کاری دیگ‌های بخار و مخازن ذخیره آب گرم
- عایق‌کاری ساندویچ پنل‌ها و کانال‌های از پیش عایق شده
نحوه عایق کاری لوله با پشم شیشه
اگر می‌خواهید موتورخانه و لوله‌های ساختمان را با کمترین هزینه عایق کنید؛ پیشنهاد می‌کنید خودتان پشم شیشه را در ابعاد مورد نیاز تهیه کرده و با استفاده از مراحلی که در ادامه به عنوان نحوه عایق کاری لوله با پشم شیشه به آنها اشاره شده است اقدام به انجام این کار کنید. البته از آنجایی که پشم شیشه پوست را دچار سوختگی و خارش می‌کند؛ توصیه می‌کنیم هنگام کار با آن از دستکش، لباس آستین بلند، کلاه، شلوار و عینک ایمنی استفاده کنید.
پشم شیشه‌هایی که به صورت تکه‌ای در ابزارفروشی‌ها عرضه می‌شوند نصب راحت‌تری دارند. بنابراین اگر تازه‌کار هستید با استفاده از این الیاف کار خود را انجام دهید. فراموش نکنید که فشار دادن این عایق در فضای محدود و متراکم کردن آن، مقاومتش را در برابر حرارت کاهش می‌دهد. با این حساب اگر قسمتی از تاسیسات فضای محدودی دارد؛ با صبر و حوصله و تغییر ابعاد عایق، کار عایق‌بندی آن قسمت را انجام دهید.
- ابتدا محیط لوله را اندازه گرفته و تکه‌های پشم شیشه را به اندازه همان برش طولی بزنید.
- سپس عایق را دور لوله پیچیده و لبه آن را با چسب بچسبانید. به جای چسب می‌توانید از سیم گالوانیزه نیز استفاده کنید.
- تمام قسمت‌های عایق را برای جلوگیری از نفوذ رطوبت با استفاده از نوار پلاستیکی بپوشانید.
- در این مرحله باید مقوای مخصوص عایق‌کاری را به اندازه محیط لوله برش بزنید و بعد از قرار دادنش دور پلاستیک، آن را با چسب کاغذی ثابت کنید.
- یک لایه پارچه متقال دور مقوا بپیچید. پارچه را به عرض 10 تا 15 سانتی‌متر برش زده تا شبیه به باند بلندی شود. سپس آن را دور مقوا پیچیده و تمام قسمت‌های لوله را با پارچه بپوشانید.
- کمی مل را در آب حل کرده تا شبیه به خمیر شود.
- یک دهم وزن مل، پودر سیریش را در آب حل کنید تا بافت خمیری پیدا کند.
- سپس این دو مخلوط را با مقداری چسب چوب ترکیب کنید و آنقدر هم بزنید تا به خمیری چسبنده و روان تبدیل شود.
- این ماده بتونه مانند آخرین لایه از عایق محسوب شده که باید به صورت صاف و یکدست روی دیگر لایه‌ها مالیده شود. ضخامت بتونه باید حدود 2 میلی‌متر باشد و بعد از خشک شدن روی آن را رنگ سفید بزنید و با کمک فلش و نوارهای رنگی آن را مشخص کنید.
همانطور که مشاهده می‌کنید؛ نحوه عایق کاری لوله با پشم شیشه پر از نکات مهمی است که دانستن آنها به شما کمک می‌کند که حتی ضعیف‌ترین لوله‌ها از نظر مقاومت حرارتی را بتوانید با استفاده از این روش کاملا عایق کنید.